Bestuursrechtelijke mogelijkheden
Als duidelijk is welk instrumentarium toegepast moet worden, is de vraag hoe er dan gehandhaafd moet worden. Er worden bestuursrechtelijk 4 categorieën overtredingen onderscheiden. Bij Categorie 0 overtredingen gaat het om urgente, ernstige zaken die direct dienen te worden beëindigd. Er is sprake van acuut gevaar voor natuur en milieu en/of de volksgezondheid is in gevaar en/of de veiligheid is in het geding. Er is snelheid vereist om tot beëindiging van de overtreding te komen. Categorie 1 overtredingen zijn ernstige overtredingen, maar er is geen sprake van een acute (gevaar)situatie. Een overtreding kan ook als categorie 1 worden aangemerkt als er verzwarende omstandigheden met betrekking tot de overtreder aan de orde zijn. Categorie 2 zijn de overige overtredingen die inhoudelijk ongewenst zijn. De laatste categorie vormt de overtredingen die vooral op procedureel en administratief terrein liggen; de minder beduidende overtredingen.
Bestuursrechtelijk kunnen bij de verschillende overtredingen de volgende acties worden ondernomen:
| Overtreding | Handhavingsstappen |
|---|---|
| Categorie 0 Urgente, ernstige zaken die direct moeten worden beëindigd | Direct toepassen van bestuursdwang Geen begunstigingstermijn |
| Categorie 1 Ernstige overtreding, maar geen acute (gevaar)situatie | 1. Bestuurlijke waarschuwing 2. Indien niet tijdig hersteld: Sanctiebeschikking 3. Indien nog niet hersteld: Verbeuren en innen dwangsom, e.d. |
| Categorie 2 Overige (inhoudelijke) overtredingen | 1. Brief met hersteltermijn 2. Indien niet tijdig hersteld: Bestuurlijke waarschuwing 3. Indien nog niet hersteld: Sanctiebeschikking 4. Indien dan nog niet hersteld:Verbeuren en innen dwangsom, e.d. |
| Categorie 3 Overtredingen van minder belangrijke aard (veelal administratief) | 1. Registratie van overtreding en mondelinge “berisping” 2. Bij herhaling: Brief met hersteltermijn 3. Indien niet tijdig hersteld: Bestuurlijke waarschuwing 4. Indien nog niet hersteld: Sanctiebeschikking 5. Indien nog niet hersteld: Verbeuren en innen dwangsom, e.d. |
De volgende sanctiemiddelen kunnen worden ingezet tegen overtredingen van regels:
- bestuursdwang (art 5:21 aanhef en sub a Awb)
- intrekken van een omgevingsvergunning (daarna artikel 5.39 5.40, 5.41 en 18.10 Ow).
- last onder dwangsom (art 5:31d – 5:39 Awb)
- bestuurlijke boete (5:40 Awb / nog niet beschikbaar)
Bestuursdwang en last onder dwangsom zijn gericht op preventie en herstel van de beoogde situatie (herstelsancties). De bestuurlijke boete is een bestraffende sanctie. De intrekking van een vergunning kan zowel een bestraffende sanctie als een reguliere intrekking zijn.