Tijdelijke maatregel: stillegging

Stillegging bouw

Op grond van de Omgevingswet (artikel 19.4 tweede lid) kan het college cq een toezichthouder de bouw stilleggen. Het stilleggen heeft tot doel de situatie te 'bevriezen'. Het staken van de bouwwerkzaamheden voorkomt dat de illegale situatie in ernst en omvang toeneemt. De stillegging voorkomt daarnaast dat er extra kosten voortvloeien uit het aanpassen van het bouwwerk aan de geldende regels of het afbreken van het bouwwerk. De mondelinge stillegging wordt altijd schriftelijk bevestigd. In de schriftelijke bevestiging (het besluit) kan ook een last onder dwangsom worden opgelegd. In onder meer de volgende gevallen kan de bouw worden stilgelegd.

• er wordt gebouwd in strijd met de regels inzake vergunningsvrij bouwen;
• er wordt gebouwd zonder omgevingsvergunning;
• er wordt gebouwd in afwijking van de omgevingsvergunning (deze afwijkingen kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op locatie, afmetingen, gewijzigde (gevel)indeling, gewijzigde constructie of toepassing van gewijzigde materialen);
• er wordt gebouwd in afwijking van de regels van de verordening.

Het is mogelijk dat de toezichthouder toelaat dat sommige werkzaamheden worden voltooid of dat tijdelijke noodvoorzieningen worden getroffen om onnodige schade of gevaarlijke situaties te voorkomen. Wanneer dit het geval is, maakt de toezichthouder duidelijke afspraken, die zo snel mogelijk schriftelijk worden bevestigd. Bij het stilleggen van de bouw speelt de vraag of legalisatie van de bouwwerkzaamheden mogelijk is geen rol.

Onderzoek legalisatie activiteiten

Na het stilleggen van de bouw volgt het onderzoek naar mogelijke legalisatie van de bouwwerkzaamheden. Meestal kan dit niet direct worden beoordeeld. Om te bekijken of legalisatie mogelijk is, is een nieuwe toetsing nodig aan de regels. Dit vergt de nodige tijd en zorgvuldigheid. Mogelijk dat hiervoor gegevens moeten worden ingediend. Uit het onderzoek kan blijken dat legalisatie pas na aanpassing van het bouwplan mogelijk is (bijvoorbeeld door verkleining) of dat het misschien helemaal niet mogelijk is. Wanneer blijkt dat legalisatie van de bouwwerkzaamheden mogelijk is kan een nieuwe bouwaanvraag worden ingediend. Vervolgens zal de gemeente binnen de normale termijnen voor bouwaanvragen de bouwaanvraag behandelen. Gemeenten kunnen in hun beleid vastleggen dat zij geen voorrang verlenen aan bouwaanvragen die zijn ingediend in verband met legalisatie. Dit kan namelijk de afwikkeling van andere bouwaanvragen ten onrechte vertragen. Voor de nieuwe bouwaanvraag worden opnieuw legeskosten in rekening gebracht. Daarnaast kunnen door een gemeente voor illegale bouwwerken extra leges worden berekend.

Opheffing stillegging bouw

De stillegging kan pas worden opgeheven als deze schriftelijk is ingetrokken door het college cq de toezichthouder, die bevoegd is tot zowel het opleggen als het opheffen van de stillegging. Er zijn diverse situaties mogelijk waardoor het stilleggen van de bouwwerkzaamheden wordt opgeheven:

• wanneer het illegaal gebouwde is gelegaliseerd met een omgevingsvergunning;
• nadat overtreder heeft medegedeeld dat het oorspronkelijke vergunde bouwplan wordt uitgevoerd, of alsnog wordt voldaan aan de bouwregelgeving.
• wanneer het illegaal gebouwde wordt afgebroken, al dan niet met omgevingsvergunning op eigen initiatief, of na oplegging van een dwangsom door de gemeente, of het toepassen van bestuursdwang.