Tegels
Juridische toets
Het uitnemen of vervangen van een aanzienlijk deel van wandtegels is vergunningsplichtig
Toelichting
Dit geld ook voor uitnemen met als doel de tegels opnieuw aan te brengen.
Als richtlijn kan worden genomen dat meer dan 1 m² een aanzienlijk deel is. De kans op beschadiging van de tegels is reëel.
Ook vergunningsvrije werkzaamheden moeten voldoen aan de onder Restauratietechnische toets geformuleerde minimale kwaliteitscriteria. Tegen excessen kan worden opgetreden op basis van het algemene beschermingsartikel (artikel 11, lid 1 Mw).
Actie bij ontbreken van vereiste vergunning:
Restauratietechnische toets
Bij vervanging van gebroken tegels moeten nieuwe tegels zo goed als mogelijk aansluiten bij de omgeving
Toelichting
Moderne tegels sluiten qua kleur en grote vaak niet aan bij historische tegels. In zijn algemeenheid en zeker bij tegeltableaus en tegellambriseringen met motieven vraagt dit om maatwerk. In sommige gevallen kunnen historische bouwmaterialen nog een uitkomst bieden. Afhankelijk van de waarde van een tegelafwerking kan een nieuwe tegel worden gemaakt. Dit is echter kostbaar.
Actie bij afwijking
Stillegging. Legalisatieonderzoek.
Moderne tegellijmen zijn niet geschikt voor het opnieuw plakken van tegels
Toelichting
Tegellijm is in tegenstelling tot de oude tegelmortels niet van de oude tegels te krijgen en daarmee niet reversibel. Met een traditionele (kalk)mortel zijn de tegels nog los te krijgen.
Actie bij afwijking
De voegafwerking moet overeenkomstig als bestaand
Toelichting
Bij veel oude betegelingen zitten de tegels koud tegen elkaar, zonder wezenlijke voeg. Het aanbrengen van een voeg verandert het beeld en het karakter van de wandafwerking en is daarmee een verstoring van het monument. Een verkeerde kleur voeg, bijvoorbeeld een witte voeg, kan sterk ontsierend werken.
Actie bij afwijking
Stillegging. Legalisatieonderzoek.
Kant en klare voegmortel is niet geschikt voor het inwassen van oude tegelwanden
Toelichting
De kunststof toevoegingen zetten zich af op het oppervlak van de oude tegel en kunnen een onverwijderbare smet achterlaten.
Actie bij afwijking
Is de voegmortel al uitgehard en/of zit er smet op de tegels.
JaActie:
Stillegging. Legalisatieonderzoek.
Actie:
Zo snel mogelijk de voeg laten uitkrabben en de tegels grondig laten schoonmaken. Vervolgens een traditionele mortel laten toepassen die qua samenstelling en kleur past bij de oorspronkelijke voeg. Indien hier geen gehoor aan wordt gegeven: stillegging. Legalisatieonderzoek.
Eventueel ontbrekende tegels in een tegelwand mogen niet met cement worden aangesmeerd
Toelichting
Cement is ook niet geschikt voor een tijdelijke reparatie. Het cement is lastig te verwijderen en de kans op beschadiging van aangrenzende tegels is groot. Het is beter om tijdelijk een afwijkende tegel te plakken of een schrale mortel aan te brengen die eenvoudig te verwijderen is, bijvoorbeeld een kalkmortel.
Actie bij afwijking
Aanwijzing
Restauratie van tegelwerk is werk van specialisten. Met onzorgvuldig uitnemen kan erg veel schade ontstaan.