Logo Monumententoezicht Logo Erm 0toezichtsrapportage

Juridische toets

Gevelreiniging is vergunningsplichtig

Toelichting

Het reinigen van een gevel betekent het verstoren van het monument waardoor het wordt ontsierd of in gevaar gebracht zowel in fysieke als in esthetische zin. De technische en esthetische gevolgen van de gevelreiniging moet worden getoetst.

Actie bij ontbreken van vereiste vergunning:

Zijn de werkzaamheden in uitvoering?
Ja
Stilleggen en legalisatieonderzoek. Legaliseerbaar?
Ja
Actie:

nieuwe vergunning aanvragen en/of bestuursrechtelijke sancties

Nee
Herstelbaar?
Ja
Actie:

vergunning aanvragen en/of bestuursrechtelijke sancties

Nee
Actie:

proces verbaal

Nee
al uitgevoerd, legalisatieonderzoek. Herstelbaar?
Ja
Actie:

vergunning aanvragen en/of bestuursrechtelijke sancties

Nee
Is er een alternatieve oplossing?
Ja
Actie:

vergunning aanvragen en/of bestuursrechtelijke sancties

Nee
Actie:

Proces Verbaal

Restauratietechnische toets

De oppervlaktelaag van een baksteen, natuursteen of een voeg mag niet als gevolg van de reiniging worden aangetast.

Toelichting

Het beschadigen van de oppervlakte ondermijnt de conditie van de gevel. De gevel wordt verstoord.

Gevelfragment voor reiniging
Gevelfragment na reiniging. De bakstenen en voegen zijn beschadigd door een te intensieve reiniging

Actie bij afwijking

Is een omvangrijk deel geveloppervlak gereinigd?
Als richtlijn kan 20% van het geveloppervlak worden genomen. Afhankelijk van de grote van het monument, wanneer minder dan 20% is gereinigd zijn de gevolgen niet dusdanig dat het kiezen voor een andere methode of stoppen met reinigen een onevenredige verstoring van het gevelbeeld oplevert. Richtlijn 2: De oppervlakte van de baksteen of natuursteen (tekstuur) is gewijzigd. Er is duidelijk materiaalverlies.
Ja
Actie:

Stillegging. Legalisatieonderzoek.

Nee
Is de schade aan het geveloppervlak ernstig van aard?
Nee
Actie:

Meer terughoudende werkwijze verlangen. Reinigingsproef vragen alvorens men verder mag gaan. Indien hier geen gehoor aan wordt gegeven: stillegging. Legalisatieonderzoek.

Ja
Actie:

Stillegging. Legalisatieonderzoek.

Mechanisch reinigen (stralen) van verblendstenen, geglazuurde bakstenen of keramische tegels is niet toegestaan

Toelichting

Reinigen met een straalmiddel (mechanisch reinigen) kan de oppervlakte beschadigen en ondermijnt de conditie van de gevel. De gevel wordt verstoord.

Actie bij afwijking

Is een omvangrijk deel geveloppervlak gereinigd en/of is de schade aan de onderdelen omvangrijk?
Als richtlijn kan 20% van het geveloppervlak worden genomen. Afhankelijk van de grote van het monument, wanneer minder dan 20% is gereinigd zijn de gevolgen niet dusdanig dat het kiezen voor een andere methode of stoppen met reinigen een onevenredige verstoring van het gevelbeeld oplevert.
Ja
Actie:

Stillegging. Legalisatieonderzoek.

Nee
Actie:

Een niet mechanische reinigingsmethode verlangen. Reinigingsproef vragen alvorens men verder mag gaan. Indien hier geen gehoor aan wordt gegeven: stillegging. Legalisatieonderzoek.

Het reinigen van reliëfs mag niet leiden tot een verlies aan scherpte van de voorstelling.

Toelichting

Reliëfs of sculptuurwerk verliezen (vooral bij zand-, kalk- en tufsteen) door reiniging snel scherpte en/of profiel. De methode moet voor deze onderdelen extra terughoudend zijn. Een methode die acceptabel is voor het gevelvlak kan bijzondere details te veel aantasten. De gevel wordt verstoord.

Actie bij afwijking

Voor de reliëfs een extra terughoudende aanpak verlangen.

Aanwijzing

Gevelreiniging brengt in alle gevallen een zeker schaderisico met zich mee. Reiniging kan de gevel mechanisch of chemisch beschadigen wat kan leiden tot afzanden, verpoederen, schilferen en afbrokkelen. Metselwerk, voegwerk en vele soorten natuursteen zijn na reiniging door het verwijderen of aantasten van de oppervlaktelaag veelal meer poreus wat leidt tot grotere wateropname van de gevel, meer kans op vorstschade en een snellere en diepere vervuiling van de gevel. Wat voor de ene gevel en/of materiaal een geschikte reinigingsmethode is, kan bij een andere gevel en/of materiaal ernstige schade opleveren. Het is derhalve onmogelijk om een uniforme reinigingsmethode aan te geven. Het is aan te bevelen voorafgaand aan de reiniging een reinigingsproef te vragen. Voor meer info zie het informatieblad van de RCE: Het reinigen van gevels